Jaki Linux na początek?

Początkujący użytkownik może mieć problem z dokonaniem wyboru spośród ogromnej ilości dystrybucji Linuksa. Podpowiadam czym się one różnią, na co zwracać uwagę i która z nich będzie najbardziej odpowiednia dla rozpoczynających swoją przygodę z systemami spod znaku pingwina.

Co to jest Linux?

Potocznie Linux, a poprawnie GNU/Linux, to rodzina uniksowopodobnych systemów operacyjnych opartych o jądro Linux. Systemy te są darmowe i zawierają wolne oraz otwarte oprogramowanie. Dystrybucje Linuksa można pobrać z internetu i zainstalować na dowolnej liczbie komputerów, bez żadnych restrykcji. W większości przypadków są one rozpowszechniane na licencji GNU GPL.

Dystrybucje Linuksa

Dystrybucja Linuksa to w pełni funkcjonalny system operacyjny, złożony z połączenia jądra Linux oraz wybranego przez twórców oprogramowania i środowiska graficznego. Do dyspozycji użytkowników oddano ogromną ilość dystrybucji. Informacje o najpopularniejszych z nich znajdziecie między innymi w rankingu serwisu DistroWatch lub na polskim portalu Linuxiarze.

Środowisko graficzne

Charakterystyczną cechą systemów GNU/Linux (czego nie znajdziemy w systemach z rodziny Windows) jest oddzielenie warstwy graficznej od warstwy systemowej. W dystrybucjach przeznaczonych na serwery tej pierwszej warstwy nie znajdziemy – praca w nich odbywa się za pomocą konsoli. Istnieje kilkanaście różnych środowisk graficznych – są zarówno te lekkie i ubogie graficzne, jak i bogate, przepełnione wodotryskami. Do najpopularniejszych należą:

• GNOME,
• KDE,
• Cinnamon,
• Mate,
• Xfce,
• LXDE

Czy warto porzucić Windowsa dla Linuksa?

Wśród użytkowników komputerów nadal panuje mit, że systemy GNU/Linux są nieprzyjazne użytkownikom, trudne w obsłudze i nadające się tylko na serwery. Nic bardziej mylnego – obecnie świetnie nadają się zarówno do użytku domowego i jak i biurowego. Są one znacznie stabilniejsze i mniej zasobożerne od systemów tworzonych przez Microsoft, dzięki czemu można je zainstalować i uruchomić na naprawdę leciwym sprzęcie. Popularne dystrybucje są łatwe w instalacji i przyjazne w obsłudze, nawet dla początkującego użytkownika. Sporym atutem jest preinstalowane podstawowe oprogramowanie (pakiet biurowy, przeglądarka internetową, aplikacje do odtwarzania multimediów i inne), dzięki czemu od razu po instalacji można rozpocząć pracę z systemem. Sam proces instalacji aplikacji jest również niezwykle prosty i zwykle sprowadza się do wyszukania jej w centrum oprogramowania i kliknięcia przycisku „instaluj”. Inne zalety to ogromne bezpieczeństwo, a także bogate możliwości konfigurowania i dostosowywania dystrybucji do własnych potrzeb.

Czym się kierować przy wyborze dystrybucji?

Najważniejsze elementy, na które należy zwrócić uwagę przy wyborze dystrybucji to:

• umiejętności i doświadczenie w korzystaniu z Linuksa,
• parametry posiadanego sprzętu,
• przeznaczenie systemu,
• wsparcie społeczności

W Internecie istnieje kilka stron, które mogą pomóc w wyborze odpowiedniego systemu z rodziny GNU/Linux. Zawierają one tak zwane quizy dystrybucyjne. Znajdziecie je między innymi na stronie Distrochooser. Jeżeli nadal macie wątpliwości to warto udać się na specjalistyczne fora internetowe i po prostu zapytać bardziej doświadczonych użytkowników.

Warto zwrócić uwagę na to, że część dystrybucji oferuje tak zwaną wersję Live CD – umożliwia ona przetestowanie działania systemu bez jego wcześniejszej instalacji. Może więc warto ściągnąć kilka i zobaczyć jak się sprawuję, na przykład na maszynie wirtualnej Virtualbox?

Jaki Linux dla początkujących?

Ubuntu

Jedna z najpopularniejszych dystrybucji Linuksa. Jest oparta o Debiana i tworzona przez przedsiębiorstwo Canonical Ltd. Oferuje intuicyjny interfejs oraz narzędzia umożliwiające proste zarządzanie i konfigurowanie systemu. Środowiskiem graficznym Ubuntu jest GNOME – jego składowymi elementami jest boczny panel (dock) i górna belka (dash). Najnowsza stabilna wersja Ubuntu (LTS – Long Time Support) oznaczona jest numerkiem 22.04.01. Wersja rozwojowa to 22.10. Można je pobrać z tej strony.

Linux Mint

Mint to dystrybucja oparta o Ubuntu. Jej twórcy postawili na maksymalną prostotę obsługi. W przeciwieństwie do Ubuntu system ten posiada po instalacji „zamknięte” oprogramowanie – takie jak: wtyczka Flash, kodeki multimedialne i inne. Mint oferuje także trzy różne środowiska graficzne: lekkie MATE oraz Xfce, a także efektowne Cinnamon. Moim zdaniem jest to świetny wybór dla osób przesiadających się z Windowsa – ze względu na to, że są one wizualnie mocno zbliżone. Najnowszą wersję Minta o moża pobrać stąd.

Elementary OS

ElementaryOS to system dla osób ceniących prostotę. Posiada interfejs bliźniaczo podobny do tego systemu macOS tworzonego przez Apple. Dystrybucja opiera się o popularne Ubuntu i zawiera środowisko graficzne Pantheon, które jest forkiem GNOME. System ten cechuje łatwość obsługi, szybkie i proste uczenie się funkcjonalności systemu oraz minimalizacja przystosowywania i ręcznej zmiany ustawień system. Możecie je pobrać z tej strony.

Zachęcam do wypróbowania Linuksa i podzielenia się wrażeniami w komentarzach pod tym tekstem.